- Μονρόε, Τζέιμς
- (James Monroe, Γουέστμορλαντ, Βιρτζίνια 1758 – Νέα Υόρκη 1831). Αμερικανός πολιτικός, πέμπτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Πολέμησε στον πόλεμο της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας και τραυματίστηκε· πολιτεύτηκε σε ηλικία 24 ετών και εξελέγη βουλευτής στη βουλή της Βιρτζίνια. Από την πρώτη φάση της πολιτικής σταδιοδρομίας του M., το σημαντικότερο γεγονός είναι ότι προσπάθησε να εμποδίσει την επικύρωση του Συντάγματος, γιατί θεωρούσε υπερβολικές τις εξουσίες που παραχωρούσε στα ομοσπονδιακά όργανα. Εξελέγη μέλος της Γερουσίας ως οπαδός του Τζέφερσον και αργότερα ανέλαβε μεγάλες διπλωματικές αποστολές σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Το 1811 ο πρόεδρος Τζέιμς Μάντισον (1751-1836) τον διόρισε υπουργό Εξωτερικών και τρία χρόνια αργότερα του ανάθεσε και το υπουργείο Στρατιωτικών. Το 1816 εξελέγη πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και επανεξελέγη το 1820. Χωρίς να είναι μεγαλοφυΐα, ήταν ικανός και ακέραιος· υπήρξε ο τελευταίος πρόεδρος της «δυναστείας της Βιρτζίνια». Το δόγμα που έμεινε γνωστό με το όνομά του και που το διατύπωσε στο διάγγελμα του τού 1823, συνίσταται στη διακήρυξη ότι ολόκληρη η αμερικανική ήπειρος ήταν κλειστή στον ευρωπαϊκό αποικισμό και στις διπλωματικές και στρατιωτικές επεμβάσεις. Το δόγμα έγινε σεβαστό κυρίως γιατί η Μεγάλη Βρετανία με τη θαλασσοκρατορία της είχε συμφέρον να το υποστηρίξει, αν και παραβιάστηκε πολλές φορές – όπως στην αγγλογαλλική επέμβαση που έφερε στον θρόνο του Μεξικού το Μαξιμιλιανό των Αψβούργων χωρίς καμιά αντίδραση των ΗΠΑ. Το δόγμα αυτό, όμως, μνημονεύτηκε στο σύμφωνο της Κοινωνίας των Εθνών κι έτσι έπαψε να έχει μονόπλευρη μόνο αξία. Από ελληνική άποψη, πρέπει να αναφερθεί ότι στο ίδιο διάγγελμα ο Μ. εξέφραζε τη συμπάθειά του προς την επαναστατημένη τότε Ελλάδα και καλούσε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να βοηθήσουν για την απελευθέρωση της.
Ο πέμπτος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζέιμς Μονρόε.
Dictionary of Greek. 2013.